رژیم غذایی سالم و ارگانیک تأکید زیادی روی کیفیت و ارزش مواد غذایی دارد و چون به کمیت و تعداد دفعات غذا خوردن توجهی نشده پس کالری غذاها نیز محاسبه نمی‌شود.
در این مقاله قصد داریم هر چیزی که باید در مورد رژیم غذایی سالم و ارگانیک (کاملاً طبیعی) بدانید را برای شما بیان کنیم. این اطلاعات شامل تاریخچه، دستورالعمل‌ها، مؤلفه‌ها و پشتوانه علمی این نوع رژیم غذایی است.
مفهوم رژیم غذایی سالم و ارگانیک
به طور کلی وقتی صحبت از رژیم غذایی می‌شود معمولاً مقدار غذا را با کیفیت و ارزش غذایی آن سنجیده و محاسبه می‌کنند که به ازای هر مقدار از غذا چه میزان مواد مغذی و کالری دریافت می‌شود.
رژیمهای غذایی مثل رژیم غذایی IIFYM (مبتنی بر مواد غذایی ماکرو) تا حد امکان روی مقدار غذا تمرکز دارند اما رژیم غذایی ارگانیک بیشتر روی کیفیت و ارزش مواد غذایی تأکید دارد. ضمناً رژیم غذایی سالم برخلاف رژیمهایی غذایی مثل IIFYM، دستورالعملهایی در مورد نوع مواد غذایی که باید بخورید در اختیار شما قرار می‌دهد و کالری مواد غذایی ماکرو را کاهش نمی‌دهد.
ایده اصلی رژیم غذایی ارگانیک روی کیفیت مواد غذایی که می‌خورید تمرکز دارد. پس باید اطمینان حاصل کنید که فرآوری شده نبوده و کاملاً طبیعی هستند. به عبارت دیگر، هر غذایی که تمایل دارید بخورید ولی به شرطی که طبیعی تهیه شده باشد.
ارکان اصلی رژیم غذایی سلام به شرح زیر است:
- از خوردن غذاهای فرآوری شده اجتناب کنید
- از خوردن غذاهای تصفیه شده دوری کنید
- مواد غذایی مصنوعی استفاده نکنید
- نوشابه و آبمیوه‌های بسته بندی شده نخورید
تاریخچه پیدایش رژیم غذایی سالم و ارگانیک
بخاطر اینکه رژیم غذایی ارگانیک سابقه مشخصی به عنوان یک برنامه غذایی ندارد مشخص کردن زمان پیدایش آن کار دشواری است. برخی افراد عنوان می‌کنند که پزشک معروف یونان باستان به نام بقراط اولین کسی بود که اصول یک رژیم غذایی سالم را بنا نهاد. جمله معروف او در مباحث تغذیه زیاد استفاده می‌شود: از غذا دارو بسازید و از دارو غذا بسازید.
همچنین بخوانید: 4 عامل اصلی موفقیت رژیم غذایی برای رسیدن به تناسب اندام
زمانبندی برای خوردن مواد غذایی و تعداد دفعات غذا خوردن
در اصل، رژیم غذایی ارگانیک هیچ الزام یا قانون خاصی در مورد زمان و ساعت غذا خوردن ندارد. حتی دستورالعملی بابت تعداد دفعات غذا خوردن طی روز ارائه نمی‌کند.
در اکثر برنامه‌های غذایی سالم به افراد توصیه می‌شود که مقدار غذایی مصرفی در یک وعده را کمتر کرده و در عوض تعداد وعده‌های غذایی را به 5 تا 6 وعده کوچکتر تقسیم کنند. همچنین نباید طی روز از خوردن میان وعده غافل شد!
مواد غذایی ممنوعه در رژیم غذایی سالم
مواد غذایی ممنوعه در رژیم غذایی سالم عبارتند از: پاستا، انواع نان، شیرینی، بیسکویت، چیپس، غلات، حبوبات و هر غذای دیگری است که فرآوری شده باشد. ضمناً طبق این برنامه غذایی موادی مثل چاشنی‌ها (سس خردل، مربا و غیره) و همچنین انواع سس‌ها جزء ممنوعیت‌های غذایی هستند. برخی نوشیدنی‌ها مثل آبمیوه‌های بسته بندی شده و نوشابه‌ها هم ممنوع می‌باشند.
فازهای خاصی برای این رژیم در نظر گرفته شده است؟
برعکس تصوری که از سایر رژیمهای غذایی داریم، رژیم غذایی ارگانیک فازبندی خاصی ندارد. در اکثر مواردی که به این نوع رژیم غذایی در کتابها، مقالات و شبکه‌های اجتماعی اشاره شده، به افراد توصیه می‌شود که کل برنامه غذایی را از همان ابتدا رعایت کنند چون فازبندی خاصی ندارد.
مثلاً برخی از متخصصین تغذیه، برای افراد رژیم غذایی 30 روزه تجویز می‌کنند و از آنها می‌خواهند که در طی این 30 روز فقط غذاهای سالم و طبیعی بخورند و از خوردن هر گونه غذای فرآوری شده پرهیز کنند.
این رژیم غذایی بیشتر برای چه کسانی مناسب است؟
این نوع رژیم غذایی بیشتر برای کسانی مناسب است که روی خصوصیات و جنبه‌های سالم مواد غذایی تمرکز دارند و به فکر محاسبه کالری مواد غذایی نیستند. همچنین چندان اهمیتی به محدودیتهای غذایی نمی‌دهند.
رژیم غذایی ارگانیک حقیقتاً انعطاف پذیری بالایی دارد چون هیچ محدودیتی در رابطه با مقدار مواد غذایی، زمانبندی و تعداد دفعاتی که باید غذا بخورید ندارد. حتی با مقداری دقت می‌توان آن را برای افرادی که هدفهای متفاوتی دارند بکار برد (مثلاً برخی افراد قصد دارند چربیهای خود را آب کنند، عضله سازی داشته باشند یا کارایی و عملکرد ورزشی خود را بهبود بخشند).
عمل کردن به رژیم غذایی ارگانیک تا چه حد راحت است؟
میزان راحتی یا سختی عمل به رژیم غذایی ارگانیک بستگی به تیپ شخصیتی افراد و ترجیحات غذایی آنها دارد. مثلاً برای افرادی که از خوردن غذاهای متنوع لذت می‌برند و چندان با محدودیتهای غذایی میانه خوبی ندارند و بیشتر به کمّیت غذای خود فکر می‌کنند (مثال کالری و مواد غذایی ماکرو)، عمل کردن به این رژیم غذایی نسبتاً دشوار است.
در مقابل کسانی که طبق برنامه عمل می‌کنند، محدودیت و ممنوعیت‌های رژیم غذایی برای آنها چندان نگران کننده نیست و علاقه‌ای به محاسبه کالری مواد غذایی ماکرو ندارند، بهترین گزینه، همین رژیم غذایی ارگانیک است.
اکثر کسانی که در بلند مدت این رژیم غذایی را رعایت می‌کنند با اعمال تغییراتی 10 تا 20 درصد مواقع، غذاهایی که در لیست ممنوعه هست را می‌خورند.
باور عمومی در مورد رژیم غذایی ارگانیک
باور عمومی در مورد رژیم غذایی ارگانیک، استفاده از مواد غذایی طبیعی و سالم است پس بهترین گزینه برای سلامتی انسان محسوب می‌شود و خودبخود جذب کالری بدن را هم کنترل می‌کند.
البته باید توجه داشت که با وجود دلایل منطقی زیادی که درباره استفاده بیشتر از غذاهای طبیعی وجود دارد اما افراد نمی‌توانند صرفاً بخاطر طبیعی بودن مواد غذایی این نوع رژیم را انتخاب کنند. یعنی نمی‌توان گفت که چون مواد غذایی گفته شده طبیعی هستند هیچ ضرری ندارند.
مطالعات علمی در مورد رژیم غذایی ارگانیک
تا به امروز مطالعات و بررسیهای علمی خاصی در مورد رژیم غذایی ارگانیک انجام نشده و همین باعث می‌شود که نتیجه‌گیری و استناد به شواهد علمی دشوار باشد اما مواردی هستند که می‌توانیم به آنها استناد کنیم.
اکثر غذاهای طبیعی و سالم احساس سیری بیشتری نسبت به مواد غذایی فرآوری شده ایجاد می‌کنند. همچنین هر چقدر کیفیت مواد غذایی بالاتر برود، نشانگرهای سلامت خون افزایش پیدا می‌کند و خطر ابتلا به دیابت نوع 2 هم کمتر می‌شود.
جمع بندی و نتیجه‌گیری
رژیم غذایی ارگانیک دقیقاً نقطه مقابل رژیمهای غذایی مثل IIFYM یا سایر رژیمهای غذایی انعطاف پذیری است که توسط پزشکان و متخصصین تغذیه تجویز می‌شود چرا که صرفاً به کیفیت مواد غذایی اهمیت می‌دهد.
به همین دلیل عنوان می‌شود که رکن اساسی رژیم غذایی ارگانیک، کیفیت مواد غذایی مصرفی است و اینکه مطمئن باشید غذایی که مصرف می‌کنید محصولی طبیعی بوده و خارج از فرایندهای ماشینی تهیه شده است.